παιδονόμοι

Στην αρχαιότητα, ονομάζονταν έτσι οι άρχοντες, που είχαν ως έργο τους την άμεση επίβλεψη των παιδιών και των εφήβων καθώς και τη μέριμνα για την αγωγή τους. Παιδονόμοι υπήρχαν στη Σπάρτη, την Κρήτη και τη Μικρά Ασία. Τα παιδιά των Σπαρτιατών από 7 ετών τα ανελάμβανε η πολιτεία και τα εμπιστευόταν στους π. Οι τελευταίοι αυτοί είχαν ως βοηθούς τους βιδιαίους ή βιδύους, που επέβλεπαν και διηύθυναν τις γυμναστικές ασκήσεις των εφήβων, και τους μαστιγοφόρους για την εκτέλεση των ποινών. Παλαιότερα τον ρόλο των βιδιαίων έπαιζαν οι άμπαιδες. Το έργο των π., διέφερε από πόλη σε πόλη και κατά εποχές. Στην Αθήνα υπήρχαν οι σωφρονιστές, με παρόμοια καθήκοντα κοντά στους εφήβους, τους νέους δηλαδή από 18-20 ετών, που έκαναν τη στρατιωτική τους θητεία. Στις πόλεις της Μικράς Ασίας αναφέρονται π. με παραπλήσια καθήκοντα. Το αξίωμα αυτό ήταν οπωσδήποτε κατώτερο από του γυμνασιάρχου αν και σε ορισμένες πόλεις είχε σχεδόν το ίδιο περιεχόμενο.